Ο Γιάννης Τσαρούχης είχε αρχίσει συστηματικά να συγκεντρώνει έργα του, πολύ πριν ωριμάσει η ιδέα της δημιουργίας ενός ιδρύματος, Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα σηµαντικό τµήµα της συλλογής του Ιδρύματος, τα έργα της περιόδου του 1937-38. είναι έργα που δεν πουλήθηκαν στην πρώτη προσωπική του έκθεση που παρουσιάστηκε στην Αθήνα, στο Παρίσι και στο Λονδίνο, αλλά και που συστηματικά απέφυγε να πουλήσει αργότερα, μολονότι επανειλημμένως του ζητήθηκε.

    Με μοναδική εξαίρεση τη δεκαετία του 50 -- εποχή που ο Γιάννης Τσαρούχης είχε υπογράψει συμβόλαιο πώλησης του συνόλου των έργων του στον Αλέξανδρο Ιόλα, κι έτσι κράτησε ελάχιστα µόνο δείγµατα εκείνης της περιόδου -τα έργα που βρίσκονται σήµερα στην κατοχήτου Ιδρύματος καλύπτουν όλες σχεδόν τις εποχές δημιουργίας του ζωγράφου. Μέσα από τα έργα αυτά µπορεί κανείς να παρακολουθήσει την καλλιτεχνική διαδρομή του Γιάννη Τσαρούχη (τις κατά καιρούς αναζητήσεις, τους προσανατολισμούς του αλλά καιτους τεχνοτροπικούς του πειραματισμούς που σε συνδυασμό µε την πολύπλευρη αισθητική του ερμηνεία, αποδίδουν στα έργατου το γνώριμο και καθαρά προσωπικό του ύφος, τόσο όσον αφορά την επιλογή της θεµατογραφίας όσο και την τελική απόδοση του θέματος. Η συλλογή του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη, η οποία συγκροτήθηκε από δύο δωρεές (1981, 1987] και κληροδοσία (1989) του καλλι-τέχνη στο ομώνυμο Ίδρυμα-Μουσείο που στεγάζεται στο σπίτιτου στο Μαρούσι, περιλαµβάνει ζωγραφικά έργα, σχέδια, προ-παρασκευαστικές μελέτες και σκηνογραφικές µακέτες.

    Η ιδιαιτερότητα της συλλογής του Ιδρύματος επιτρέπει µια διείσδυση στην ἴδια τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη και αναδεικνύει ως ένα βαθύ κίνητρο δημιουργικότητας και καλλιτεχνικού πλουραλισμού τη µόνιµη αισθητική ταλάντευση του Τσαρούχη ανάµεσα σε δύο πολιτισμικές πραγματικότητες, αισθητικό διχασµό του ζωγράφου μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

    Τα έργα του Ιδρύματος καλύπτουν επίσης και το σύνολο της θεµατογραφίας του Γιάννη Τσαρούχη -- άλλοτε µε περισσότερα και άλλοτε µε λιγότερα δείγματα - και έχουν ταξινομηθεί σε μικρότερες θεματικές ενότητες όπως: µήνες και εποχές, ζεϊμπέκικα, φανταστικά και πραγματικά τοπία, καφενεία, χοροί, πορτραίτα, ναύτες, άνθρωποι µε φτερά πεταλούδας, ποδηλά-τες, λουλούδια και νεκρές φύσεις, θυσίες της Ιφιγένειας κ.ά., ενότητες, που αποτελούν άλλωστε συχνά, θέµατα περιοδικών εκθέσεων που διοργανώνονται στο Ίδρυμα.